Portekiz Golden Visa Programında Yeni Dönem Başlıyor

2023 yılı Eylül ayında parlamentodan geçen “Mais Habitação” yasasıyla birlikte, Portekiz Altın Vize (Golden Visa) Programında köklü değişiklikler gerçekleşti.

Kanunun ilk yürürlüğe girdiği 2012 yılından itibaren, 280.000 Euro tutarında gayrimenkul yatırımı ile oturum izni almak mümkünken, 2020 yılından sonra yapılan değişikliklerle, programa kısıtlamalar getirilmiş ve ülkenin Porto, Lizbon gibi büyük şehirleri bu programın dışına çıkartılarak, kırsal alanlarda bulunan 30 yıldan eski yapıların onarılması şartıyla minimum 350.000 Euro tutarında yatırım şartı veya 500.000 Euro tutarında gayrimenkul (nüfus yoğunluğunun düşük olduğu bölgelerde 400.000 Euro tutarında) yatırım şartı aranır hale gelmişti. 

Esasında, program çok daha kapsamlı yatırım opsiyonları sunmasına karşın, genel olarak doğrudan gayrimenkul yatırımlarıyla anılıyordu, ancak 2023 yılında yapılan yasal düzenlemeler ile birlikte gayrimenkul seçeneğinin rafa kalktığını görüyoruz.

Portekiz İstatistik Ofisi’nin verilerine göre, Ekim 2012 ile Temmuz 2023 arasında, Portekiz toplamda 12,497 Altın Vize izni vermiş olup, bunun 5,366’sı Çin’den, 1,221’i Brezilya’dan, 729’u Amerika Birleşik Devletleri’nden, 584’ü Türkiye’den ve 534’ü Güney Afrika’dan gelen yatırımcılardan meydana gelmektedir. Programın başlangıcından bu yana, toplamda Portekiz ekonomisine yaklaşık 7.2 milyar Euro tutarında yatırım kazandırmıştır.

Temmuz 2023 itibariyle, program başlangıcından bu yana 12,497 yatırımcı vizesi vermekle kalmamış, aynı zamanda 20,169 ek aile üyesine de fayda sağlamıştır.

Ancak son yıllarda, Lizbon başta olmak üzere büyük şehirlerde barınma sorunun tırmanması, konut kiralarının hızlı biçimde yükselişi, öğrenciler başta olmak üzere tüm kesimlerin barınma sorunuyla karşılaşması, ailelerin ortalama gelirinin ev kiralarını karşılamaya yetmemesi gibi etkenlerin sonucu olarak, altın vize programı büyük toplumsal tepkilere ve hatta gösterilere yol açmaya başlamıştı. Kamuoyunun gösterdiği büyük tepkilerin ardından, 2023 yılının ilk aylarından itibaren bu uygulama durduruldu ve Ekim ayında yürürlüğe giren “Mais Habitação” yasasıyla birlikte köklü değişiklikler yapıldı. Öte yandan, ülke içinde oluşan barınma sorunu odaklı toplumsal tepkilerin yanı sıra, Avrupa Birliği’nin de kara para aklamaya karşı yürütülen mücadele politikalarının sonucunda altın vize programının kaldırılması yönündeki istekleri de bu gelişmede etkili oldu.